sexta-feira, 30 de maio de 2008

Premios Nacionais

Que bom poder ter (por fim) prémios nacionais da cultura. O de Literatura foi para Ferrín (um só premio para todos os géneros, já se queixa el mesmo). O de Artes escénicas para Manuel Lourenzo.

Nom podo concordar mais com este prémio (mas vaia por diante que nom som imparcial): Polo seu trabalho ao longo de todos estes anos, por ser umha persoa fundamental na cultura galega desde os 60. Pola sua obra e a sua "mala baba" que ainda persiste. Porque sei que nom vai calar por ter recebido este prémio. Porque (por fim) pode ser Prémio Nacional a serio, e nom esa outra cousa que ganhou há uns anos e que, suponho, agora pasaremos a chamar Prémio Estatal.

Ah! E porque veio, com a Plataforma, dar umha conferência a Coimbra.

Também porque pensa que o teatro: "é um vento tolo ou nom é nada".

Por todo isto: Parabéns.


(Na foto, a conferéncia no TAGV. Entre Fernando Matos Oliveira e o que escrebe).

segunda-feira, 26 de maio de 2008

Não entre em pánico, nom!!! (or Why I´m lusist-reintegracionist)


Pasou-me por completo a celebraçom do II dia do Orgulho Lusista e Reintegrata.


Imperdoábel para umha persoa que mantém contactos ilícitos com o reintegracionismo, se bem que em Portugal iso nom acaba por ser de grande mérito. O ddoler celebra-se no 25 de maio, coincidindo com o Dia Internacional da Toalha (como tributo a Douglas Adams). Nada mais representativo de Portugal para @s galeg@s do que as toalhas que, nos anos 80 e por aí, montes e montes de famílias galegas punham como excusa para irem saborear um bacalhau à Fortaleza.

Foi precisamente aí, entre galos de barcelos e virgens de fatima, que @s futur@s militantes do reintegracionismo descobrem, abraiad@s, que aquelas persoas exclamabam "cona" e "caralho" tal como nós. Marca evidente, esta de referirmo-nos ás partes mais complementares dos nosos corpos, de que se trata da mesma língua. (se nom conheciam a teoria baixo-lingüística, há que reler a Chomsky, Sausure e outros. Que tendes moi esquecido o estudo!). Outras irrefutábeis provas da unidade lingüo-alveolar som a queréncia polos grelos no cozido ou os incendios forestais.


Este pasado domingo, voltando ao rego, decorreu umha multitudinaria manif que percorreu as ruas de Compostela (a organizaçom fala de arredor de 42 persoas, a policia declarou: "Dia da qué?") pedindo a internacionalidade do noso idioma e o grande abraço lingüístico que nos permitirá achegarnos a Marco Paulo ou outros ícones (mais outra raçom para o reintegracionismo, el@s nom falam de Marilyn como umha "icona sexual", lamentábel comfusom) entre outros ícones, falabamos, de masculinidade tuga. Quanto temos que aprender!


Dar os parabéns aos colegas pelo grafismo, que estaba dificil despois do desenvolvimento gráfico do ano pasado e a excelente escolha de cartaz. E lamentar a imposibilidade de asistir á mani-festa-acção. Queda para outra.


Asim que não entre em pânico, nom!. 25 de Maio, saímos do armário. (já estou nas pulgas para ver os vídeos...)

sábado, 24 de maio de 2008

Mau Colligit, demasiado Expurga, pouco Innovat.

Começaba o camarada umha reflexom sobre o Dia das letras, e as propostas que (apesar dos desenganos com a academia) tem. Tinha eu pensado aportar umha outra opiniom sobre nomeamentos, mas vou desviar a conversa. Mais que nada porque comparto os dous que aporta.

Coido que tod@s concordamos com que nom se justificam moitas escolhas feitas até o momento, em que em reiteradas ocasions estamos ante meras tretas editoriais, em que há vetos que nom se justificam, em que merescemos umha outra academia para a nosa língua.

Mas, precisamos REALMENTE de umha academía?

Procurando na página da RAG, encontrei as funçons que lhe som atribuídas.


  • Establecer as normas referidas ao uso correcto da lingua galega, conforme o disposto na Lei 3/1983, de 15 de xuño, de Normalización Lingüística, do Parlamento de Galicia, nomeadamente:

    • A elaboración da norma gramatical, ortográfica e fónica.

    • O inventario do léxico e a proposta dun dicionario de uso.

    • A modernización e actualización do léxico.


Ok. Nom creio que seja muito arriscado expor que a RAG (@s integrantes) nom posúem autoridade para ejercer tal funçom, que debería recaer na(s) Universidade(s). Quero dicer: Ferrín tem autoridade lingüística? Se case tem umha normativa para el só! E os que nom som escritor@s nem tenhem nada a ver com as filologias? Porque depois acontece o que acontece, e resulta que as "concordias" entre as universidades som rejeitadas pola academia porque há "aconselhamentos" telefónicos no dia anterior... e as persoas cedem ás presións, porque no fundo tanto lhes tem.


  • Estudar e propor a restauración da onomástica galega.


O mesmo, cousa das unis, do ILGA e dos serviços de normalizaçom.


  • Velar polos dereitos do idioma galego.

  • Defender e promover o idioma galego.

  • Asesorar os poderes públicos e institucións sobre temas relacionados co uso correcto da lingua e coa súa promoción social.


Há quem pense que a RAG vela, defende ou asesora? Reconheço (e é aquí onde vem a origem do post) que um dos meus maiores shocks durante a universidade foi, despois dumha conferencia na RAG, ouvir a umha académica falando em espanhol. Ok, antes de que isto fique cheio de spams, @s integrantes da academia tenhem o direito de falar o que lhes dé a "Real" gana, mas mal promovemos o idioma se nem o falamos. Anos despois aconteceu-me algo semelhante com o presidente, acho que era ele, mas já estaba vacinado contra esas cousas.


  • Estudar e dar a coñecer o patrimonio literario e documental da institución.


Única cousa de utilidade. E pode ser feito por qualquer fundaçom com bastante mais eficiencia.


  • Decidir a personalidade literaria á que cada ano se lle dedica o Día das Letras Galegas.


E estas som todas as funçons. Só mantemos a academia para que escolham umha vez ao ano a algúm d@s "poetas que forom"? E se investísemos os cartos noutras cousas? E se ficase só umha editorial, um museu arquivo organiçado e bem investigado e já está? A mim nom me parece pouco nem inútil para a língua.

Mas, umha maior demora na página da RAG revela os seus estatutos, de cujo prefacio tiro isto:


O galego ten hoxe un estándar ortográfico e gramatical único, estable e suficientemente consolidado, codificado pola Academia coa colaboración do Instituto da Lingua Galega. As normas facilitaron moito o seu ensino masivo e a intensa producción cultural. A lingua propia de Galicia, presente tamén nos medios de comunicación, está hoxe estudiada, prestixiada e difundida internacionalmente gracias ó traballo altamente especializado de numerosas persoas, non sempre membros desta Academia.


Pois resulta que nem estábel nem suficientemente consolidado. E a língua nom está aló muito prestigiada, pelos vistos. A língua difundida internacionalmente? Serám a dúzia de leitorados. Iso sim: é de louvar que reconheçam que nem som sempre eles os que fam as cousas...

Reafirmo-me: se queremos ter um "conselho de sábios", "cemitério de poetas" ou qualquer outra cousa así folclórica, polo menos que nom tenham competéncias. De outro modo? Todos para a rua, convertimos a RAG numha fundaçom (tiramos-lhe o R) e ponhemos os expolios a andar, que boa falta vai facendo. Montamos umha editora científica e rigorosa para o material que aló está e, (para esto si que podemos chamar aos/ás antig@s integrantes) facemos algumha homenagem de tanto em tanto fronte a estátua de Curros. Banda municipal incluída.

Entóm, e só entóm, empeçamos a pensar em Lois Pereiro e Ricardo Carvalho Calero para o Dia das Letras. Quando cheire a limpo.


E que há cousas que aínda nom se entende porque seguem a ser.

quarta-feira, 21 de maio de 2008

Galicia ERA una mierda

Aló foi a minha apresentaçom na tal mesa redonda na UC. Ficará para outra ocasiom.

Lástima, nom poderei postear esta mensagem:

"Jogo de rol universitário.

Máster: Aparece Clarinda, tira GAC0"


(E eu que tinha preparado o Power Point com Castelao e Songoku...).

Por certo, o título era: "Galicia es una mierda: Nova cultura e língua (2002-2008)"

segunda-feira, 19 de maio de 2008

Esta noite volto ter insomnio..

E na cama penso eu:

Gloria queixa-se de que as cadeiras que ficam para o espanhol som as "marias" (suponho que filosofía, religióm, ciencias do ambiente...) mentres que as sérias (química, física, matemáticas...) som para o galego, e que isto é perigosisimo para o idioma (espanhol).

E, tendo em conta que a competencia em cada língua vem dada pola sua respectiva cadeira (língua galega, língua espanhola) e que nas outras é algo secundário (nom vam dar a colocaçom dos pronomes em educaçom para a cidadania, digo eu). E nom se falará mais em filosofia ou em religiom do que em química ou matemáticas onde a metade som fórmulas e números?

E, por certo:

Cuíña nom tería quedado com ganas
de poder meter a man nas peaxes
da ponte de Mapfre vida?

Es un clamor (e 2)


Fragmentos (nunca separo frases, escolho fragmentos nos que fala Gloria Lago):

Gloria Lago.- Nosotros, en Galicia, hemos realizado una encuesta en la que el 80% está a favor de que los padres y los alumnos puedan elegir el modelo lingüístico en el que estudian. Sólo un 12% de los gallegos encuestados están de acuerdo con que las señalizaciones estén sólo en gallego. Y el 87% está de acuerdo con que se pueda recibir enseñanza en castellano en toda España.

(...)
Creo que sí podríamos buscar amparo en Europa porque se está fomentando odio en los chicos. El mensaje machacón de que la lengua española es una lengua invasora, una lengua que usurpa, una lengua que avasalla, crea en los chicos una sensación de que, por hablar castellano, están haciendo cierto daño a su comunidad. Si un niño dice «hablo español», le llaman «facha» y le pintan la mesa. (fragmento que sae na portada)


(a nova guia para o ensino) crea la figura del voluntario de activación lingüística, el VAL, que es una especie de pequeño comisario, que va por ahí vigilando...

Carmen Iglesias.- Es el modelo nazi...

Gloria Lago.- Al menos en mi instituto no está funcionando. Todavía no conocemos ningún caso. Se trata de una guía que llegó este año y que se está analizando...


Gloria Lago. - En Galicia, lo vamos a conseguir porque el debate es enorme. No hay un día en que no haya cuatro o cinco artículos de opinión por periódico sobre el tema.


Gloria Lago. - Probablemente al final no consigan lo que quieren. Pero nos habrán estropeado a los niños; y la generación de mi hijo y las próximas serán unas víctimas de este experimento...
(...)
Es decir, el nivel de castellano será paupérrimo. Los chicos que quieran estudiar fuera de Galicia van a tener muchos problemas, los profesionales que quieran ejercer su labor fuera también. Sabemos que en algunas empresas de Madrid ya se está empezando a cuestionar la entrada de profesionales procedentes de Galicia, porque, aunque son buenos, tal vez, a la hora de redactar textos o informes, tendrán sus problemas.

En los colegios gallegos, las asignaturas troncales, salvo lengua española, se dan en gallego y el resto -«las marías»- en castellano.«Pero en algunos ni se cumplen esos mínimos».

«Hay muchos intereses económicos, que es parte del problema». (Por fim algo no que concordamos, Gloria)

sexta-feira, 16 de maio de 2008

Dia das Letras

Desgraçadamente, a Plataforma Coimbra-Galiza nom pode ir para diante com nengumha actividade comemorativa do Dia das letras galegas. O espectáculo que tinhamos preparado a medias com o Ateneu de Coimbra (umha primeira parte de representaçom de cantigas medievais e um recital de poesia galega com vozes de diversas partes do mundo) foi adiado por causas logísticas alheias as nosas intençons... Mas, desde o meu blogue persoal/vozeiro oficial da plataforma nom podo deixar de postear.

Pode que estejamos ante o Dia das Letras mais polémico, debido a apariçom deste grupo de persoas que nom vem motivo para deixarem de ter eses privilegios tradicionais que faciam a vida tam cómoda. (E espero que esta seja a única mençom a tais indivídu@s no blogue).

Nom quero ser sensibleiro nestas datas, nada mais longe da minha intençom, mas a lingua é o mais importante que temos. Escrebamos com ç, nh, ñ... falemos com gheada, com seseio explosivo predorsal ou com rotacismo, estamos tod@s no mesmo barco. O lobo está aí, já lhe conhecíamos as orelhas, agora vemos o fucinho também.

Na rua, na casa, na universidade, com familiares,amig@s, desconhecid@s de copos, jogando, trabalhando, dicindo porcalhadas, domando pulgas... FALA!

E aproveitando que últimamente estou a apanhar gosto ao surrealismo tuga:


YOU ARE WELCOME TO ELSINORE


Entre nós e as palavras há metal fundente

entre nós e as palavras há hélices que andam

e podem dar-nos morte violar-nos tirar

do mais fundo de nós o mais útil segredo

entre nós e as palavras há perfis ardentes

espaços cheios de gente de costas

altas flores venenosas portas por abrir

e escadas e ponteiros e crianças sentadas

à espera do seu tempo e do seu precipício


Ao longo da muralha que habitamos

há palavras de vida há palavras de morte

há palavras imensas, que esperam por nós

e outras, frágeis, que deixaram de esperar

há palavras acesas como barcos

e há palavras homens, palavras que guardam

o seu segredo e a sua posição


Entre nós e as palavras, surdamente,

as mãos e as paredes de Elsinore


E há palavras noturnas palavras gemidos

palavras que nos sobem ilegíveis à boca

palavras diamantes palavras nunca escritas

palavras impossíveis de escrever

por não termos connosco cordas de violinos

nem todo o sangue do mundo nem todo o amplexo do ar

e os braços dos amantes escrevem muito algo

muito além do azul onde oxidados morrem

palavras maternais só sombra só soluço

só espasmos só amor só solidão desfeita


Entre nós e as palavras, os emparedados

e entre nós e as palavras, o nosso dever falar.

(Mario Cesariny)

17 de maio

DEITADO FRENTE Ó MAR...

Lingua proletaria do meu pobo
eu faloa porque si, porque me gusta
porque me peta e quero e dame a gana
porque me sae de dentro, alá do fondo
dunha tristura aceda que me abrangue
ó ver tantos patufos desleigados,
pequenos mequetrefes sen raíces
que ó pór a garabata xa non saben
afirmarse no amor dos devanceiros,
fala-la fala nai,
a fala dos abós que temos mortos,
e ser, co rostro erguido,
mariñeiros, labregos da linguaxe,
remo e arado, proa e rella sempre.

Eu faloa porque si, porque me gusta
e quero estar cos meus, coa xente que sufren longo
unha historia contada noutra lingua.

Non falo prós soberbios,
non falo prós ruíns e poderosos,
non falo prós finchados,
non falo prós estupidos,
non falo prós valeiros,
que falo prós que aguantan rexamente
mentiras e inxusticias de cotío;
prós que súan e choran
un pranto cotián de volvoretas,
de lume e vento sobre os ollos núos.
Eu non podo arredar as miñas verbas de
tódolos que sufren neste mundo.
E ti vives no mundo, terra miña,
berce da miña estirpe,
Galicia, doce mágoa das Españas,
deitada rente ó mar, ise camiño...

quinta-feira, 1 de maio de 2008

Tradicional...

Achega-se a queima das fitas, momento estelar da vida universitária de Coimbra. Para a praxe, há dous momentos que marcam o ano lectivo, o primeiro é a festa das latas ou latada, que conmemora a entrada d@s nov@s estudantes na universidade. Há um pequeno cortejo onde @s caloir@s vam disfarçadas polos respetiv@s padrinhos e madrinhas e acaba num baptizado no rio Mondego (polo medio, claro, litros e litros de alcol e umha semana de concertos).


O segundo momento e o máis importante é a Queima das Fitas, que serve de despedida ás persoas que saem da universidade. É outra grande festa (realmente a cidade sofre um boom de actividade económica durante esas noites) que dura por volta de umha semana e algo mais e que serve dumha especie de grande entroido no que a gente aproveita para se descontrair até limites que roçam a estupidez em muitos dos casos. Toda esta festa mascara a etapa de maior actividade da praxe


Como dicia antes (ainda tenho que falar de moitas cousas antes de contar-vos o de ontem) estas duas festas marcam o calendario praxistico. @s caloir@s, persoas que estam no seu primeiro ano de universidade, nom tenhem dereito a vestir uniforme académico até a sua primeira queima das fitas e, umha vez que o vestem, já nom podem ser praxados. Até entom, estám ás ordes d@s mais velh@s. Isto abre um grande abano de posibilidades: desde a broma simplesmente anecdótica e simbólica até o maior abuso de poder (ano pasado houve denuncias ante a policia porque a um deles lhe rasgaram o escroto quando lhe estavam a rapar os pelos púbicos e, reconheçamos, que umha miuda de 18 anos que acaba de chegar com toda a sua timidez adolescente à universidade tenha que fingir umha mamada a um colega de clase em plena rua... nom é muito normal).


Nom dubido que há persoas que adirem esta tradiçom e que levam todo isto na boa sem grandes injustiças (sendo umha hierarquia arbitrária e abusiva e nom concordando com ela), mas acho que esas mesmas persoas demonstram umha falta de responsabilidade alarmante quando nom protestam nem fam relativamente nada contra os abusos cometidos por outr@s que so podem ser definidos como torturador@s. É a vosa tradiçom, nom basta com dicer “iso nom é praxe” tedes que deixar de ser permisivos com os abusos... ou é que se calhar “iso é praxe”?


Mais tradiçons: as “troupes”. Grupos de praxados que patrulham pola noite a alta de Coimbra procurando caloir@s fora da casa depois das 12 da noite. Tenhem capacidade para castigar batendo cumha culher de pau (umhas culheres grandes que eles tenhem) ou cortando o cabelo do infrator ou infratora. Isto pode parecer irreal, sobre todo para @s estrangeir@s que nom temos contacto com estas “práticas”, mas é certo. De caminho a faculdade de letras tenho que pasar por ruas da alta, e em certas épocas é fácil atopar feixes de cabelo no chao.


Onte, e por fim vou ao conto, encontrei algo parecido pola rua. Voltaba para casa depois dum partido com outros quatro colegas e pasamos por diante da porta férrea (a porta que da a “Via Latina” o pátio que está entre a reitoria, o senado universitário e a faculdade de dereito e um dos pontos simbólicos da praxe). Diante da porta, agarrado a ela como se fose a “casa” dum jogo de pícar@s, um rapaz de rastas. A uns metros, um grupo de cinco ou seis praxistas. Pensei que seria umha troupe e achegueime ao rapaz com a intençom de lhe perguntar se estaba bem e oferecer-lhe a nosa “escolta” se queria sair daí (metía-se no meio dos cinco e nom creio que ningum dos praxistas tivese valor para facer nada). “É um julgamento de praxe” “ E queres
ajuda para sair daquí?” “Nom, esta-se bem” Ok. Perfeito.


Fomos para casa e despois tomar-lhe umhas cervejas. Por volta de duas horas mais tarde voltei a ver ao rapaz: acompanhado por dous praxistas, facendo eses polo caminho e com o cabelo completamente trasquilado. Nom me reconheceu, estaba completamente bébedo. Era por volta da umha da noite.


O mais doloroso? Pensar que, dentro de um ano, este rapaz estará facendo o mesmo ou se calhar pior... porque estas tradiçons som autoalimentadas de medo, humilhaçom, ódio e grandes quantidades de represom, social e sexual.


De resto? Soportar a queima como melhor se poida (comeza este venres, coido) já que este ano nom vou poder “fugir” da cidade. Ir ao concerto de Gabriel o Pensador, se calhar. Comprar tapóns para os ouvidos para poder durmir e plantar cara aos/às que queiram mexar no meu portal (este ano vou estar com potas de auga em todas as fiestras... que pasa? Que só se divirtem el@s?). E suportar este dia antes da queima: como @s praxistas deixam de poder praxar despois do venres, aproveitam as últimas oportunidades que lhes restam...

Por certo: o rapaz das rastas podia ter-se salvado com só dizer “Nom, obrigado, paso das vosas tradiçons. Som anti-praxe”. Que lho impediu? A presom social e a tradicional estupidez universitária. Digo eu.